Najlepsze wystawy w Polsce w 2022, czyli co warto zobaczyć w pierwszej połowie roku

Początek stycznia to nie tylko czas podsumowań i refleksji, ale też dobra chwila na zaplanowanie działań i wydarzeń na Nowy Rok. Dziś jednak nie będzie o planowaniu nauki, ale o osobistych, przyjemnych spotkaniach ze sztuką.

Zebrałam w tym wpisie 10 najważniejszych, moim zdaniem wystaw, które są planowane w Polsce na 2022 rok, głównie w jego pierwszych miesiącach. Mam nadzieję, że któraś z nich (być może niejedna!) przypadnie Ci do gustu i stanie się inspiracją do muzealnego wypadu.

#1 Vilhelm Hammershoi. Światło i cisza

Gdzie? Muzeum Narodowe w Poznaniu

Kiedy? 21 listopada 2021 – 23 stycznia 2022 (WYSTAWA PRZEDŁUŻONA do 6 lutego!)

To pierwsza w Polsce duża wystawa monograficzna tego najwybitniejszego duńskiego malarza. Tworzył głównie realistyczne portrety i widoki miejskich pejzaży. Jeśli lubisz klimatyczne malarstwo holenderskiego baroku, na pewno Twoje serce skradną też oszczędne w wyrazie i kolorystyce obrazy wnętrz Hammershøia. Jego największą inspiracją była bowiem twórczość Johannesa Vermeera, a także Jamesa Whistlera, co bez trudu można dostrzec w niezwykle nastrojowych, pełnych szarości kompozycjach.

Na wystawie będzie można zobaczyć obrazy, rysunki, akwarele i fotografie artysty, które przyjechały m.in. z muzeum w Kopenhadze, Oslo, Berlinie i Musee d’Orsay w Paryżu.

Jeśli nie masz możliwości wybrania się do Poznania, zaznaczę, że drugim miastem, do którego zawita wystawa będzie Kraków i tamtejsze Muzeum Narodowe. Warto wejść do tego niezwykłego, kameralnego świata przepełnionego skandynawskim delikatnym światłem, spokojem i… ciszą.

#2 Splendor władzy. Wettynowie na tronie Polski

Gdzie? Warszawa, Muzeum w Łazienkach Królewskich (Podchorążówka i Pałac na Wodzie)

Kiedy? 5 listopada 2021 – 30 stycznia 2022

Ta wystawa trwa już od jakiegoś czasu, ale jest jeszcze chwila, żeby zdążyć do Łazienek i przenieść się w czasie do XVIII – wiecznej Europy, na dwór elektorów saskich i jednocześnie królów Polski – Augusta II oraz Augusta III Sasa.

Zgromadzone eksponaty świetnie oddają klimat barokowego przepychu i nastrojów, jakie panowały wtedy w królewskim środowisku. Wystawa jest nastawiona na ukazanie sztuki w służbie propagandy królewskiej, której celem było kreowanie określonego wizerunku monarchy.

Wśród ponad 200 dzieł z drezdeńskich i polskich kolekcji są m.in. słynna złota maska Słońce z podobizną Augusta II, jego galowy, drogocenny strój wysadzany szlachetnymi kamieniami, piękna porcelana z Miśni, przykłady bogato zdobionej broni, a także klejnoty, puchary i ordery.

#3 Caravaggio i inni mistrzowie. Arcydzieła z kolekcji Roberta Longhiego

Gdzie? Zamek Królewski w Warszawie

Kiedy? 10 listopada 2021 – 10 lutego 2022 (pokaz specjalny „Narcyza przy źródle” do 20 lutego)

Nie bez powodu to jedno z najgłośniejszych wydarzeń kulturalnych ostatnich kilku miesięcy. Nieczęsto bowiem mamy możliwość spotkania się „oko w oko” z mistrzem i prekursorem baroku, bez konieczności odwiedzania zagranicznych muzeów.

Tym razem to aż dwa obrazy – „Chłopiec gryziony przez jaszczurkę” i „Narcyz”. Pierwsze z nich pochodzi z wczesnej fazy twórczości artysty, drugie jest jednym z najbardziej znanych przedstawień bohatera historii opisanej w „Metamorfozach” Owidiusza. W obu przypadkach możemy dać się porwać zachwycającym kontrastom światła i cienia (tzw. chiaroscuro), które potęgują cichy dramatyzm scen i wręcz wciągają nas do środka obrazów jednego z najsłynniejszych malarzy w historii.

Oprócz dzieł Caravaggia na Zamku Królewskim można podziwiać ponad 40 obrazów innych barokowych artystów, zarówno z Włoch, jak i Północnej Europy. Możemy dzięki temu poszerzyć konteksty i zaobserwować w jaki sposób twórczość mistrza wpływała na jemu współczesnych malarzy.

#4 Cranach. Natura i sacrum

Gdzie? Muzeum Narodowe w Warszawie

Kiedy? 17 grudnia 2021 – 27 lutego 2022

Podczas ekspozycji prezentowana jest „Madonna pod jodłami” oraz „Adam i Ewa” Lucasa Cranacha Starszego, niemieckiego artysty doby renesansu. Pierwsze dzieło wypożyczono z Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, oba zaś pochodzą z początku XVI w., kiedy malarz i grafik pracował w Wittenberdze, na zlecenie księcia Saksonii Fryderyka Mądrego. Ich zestawienie ukazuje ówczesne tendencje w sposobie przedstawień tematów religijnych i obrazowania natury oraz renesansowe zafascynowanie aktem.

Na tej dość niewielkiej wystawie, jako kontekst epoki zobaczymy też ponad 20 rycin najwybitniejszych niemieckich grafików Odrodzenia, takich jak Albrecht Dürer czy Albrecht Altdorfer oraz rysunki z kręgu tzw. szkoły naddunajskiej – takie obiekty, ze względów konserwatorskich, są dość rzadko eksponowane, a tym razem będzie to dobra okazja do prześledzenia techniki warsztatowej artystów.

#5 Niewidoczne. Historie warszawskich służących

Gdzie? Muzeum Warszawy

Kiedy? 18 listopada 2021 – 20 marca 2022

Kolejna warszawska propozycja to wyjątkowa wystawa opowiadająca o zapomnianych kobietach, które na początku XX w. znajdowały się gdzieś „w tle” codzienności, czyli o pełniących rolę pomocy domowych.

Zgromadzone na ekspozycji obiekty ukazują drogę, jaką musiała przejść każda służąca, często zmagająca się z pracą ponad siły za niewielkie wynagrodzenie, nierzadko też wykorzystywana. Wystawa, oprócz opowieści o losach anonimowych, biednych pracownic, porusza też inne ważne społecznie tematy jak relacje klasowe w międzywojennej Warszawie, działalność ówczesnych związków zawodowych i organizacji oraz nadużycia na linii pomoc domowa-chlebodawca. Nie zabrakło też najnowszych dzieł sztuki i komentarzy współczesnych artystek.

#6 Jacek Malczewski romantyczny

Gdzie? Muzeum Narodowe w Krakowie

Kiedy? 18 lutego 2022 – 31 lipca 2022

Nie wiem czy wiesz, że 2022 rok został ogłoszony Rokiem Romantyzmu Polskiego. To dwusetna rocznica wydania słynnego manifestu romantyzmu Adama Mickiewicza, czyli „Ballad i romansów”.

Obchody świętuje również Muzeum Narodowe w Krakowie organizując wyjątkową wystawę skupioną wokół aspektu romantyzmu w twórczości jednego z najwybitniejszych młodopolskich artystów. Dla Jacka Malczewskiego bardzo ważnym źródłem inspiracji była XIX-wieczna poezja, którą przefiltrowywał i przedstawiał w swoim własnym, niepowtarzalnym, wręcz metafizycznym stylu, silnie nacechowanym polskością. Zebrano ponad 150 dzieł, zarówno ze zbiorów muzealnych, jak i kolekcji prywatnych.

Ekspozycja w MNK oscyluje wokół 3 wątków: mesjanizm (cykl sybirski, Śmierć Ellenai), folklor, legendy i baśnie (tutaj słynne malczewskie chimery, fauny i anioły) oraz wizja sztuki, natchnienia i Artysty w świecie. Zdecydowanie warto pozwolić oczarować się młodopolskim wizjom najsłynniejszego artysty-neoromantyka.

#7 XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej

Gdzie? Muzeum Narodowe w Krakowie

Kiedy? Galeria stała

Nowo otwarta ekspozycja stała w MNK to absolutny must-see na liście każdego Art Freaka. Przedstawia bogactwo i różnorodność zjawisk w polskiej sztuce najnowszej, jakie zachodziły w przeciągu ostatnich 120 lat.

Wystawa jest bardzo obszerna, warto więc zarezerwować sobie więcej czasu na jej obejrzenie lub podzielić  to na kilka wizyt. Jestem pewna, że wśród tak ogromnej liczby dzieł, nurtów i kierunków artystycznych, znajdziesz tu coś dla siebie. A szukać możesz wśród tak czołowych nazwisk, jak: Jacek Malczewski, Olga Boznańska, Józef Mehoffer, Wojciech Weiss, Zofia Stryjeńska, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Leon Chwistek, Maria Jarema, Jerzy Nowosielski, Tadeusz Kantor, a także Roman Opałka, Andrzej Wróblewski czy Wojciech Fangor. Jest też coś dla miłośników rzeźby – muzeum zebrało dzieła Xawerego Dunikowskiego, Konstantego Laszczki, Aliny Szapocznikow, Magdaleny Abakanowicz i Władysława Hasiora.

Ekspozycja jest wzbogacona o konteksty literackie i muzyczne, a co jakiś czas zwiedzającym towarzyszy też oś czasu, przypominająca najważniejsze, przełomowe wydarzenia społeczno-kulturalne danych dekad. Towarzyszą jej także pokazy filmów animowanych i eksperymentalnych.

#8 Abakanowicz. Totalna

Gdzie? Muzeum Sztuki Współczesnej Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Pawilon Czterech Kopuł

Kiedy? 19 grudnia 2021 – 28 sierpnia 2022

Jeśli lubisz prace najwybitniejszej polskiej artystki XX wieku, której twórczość doceniana jest na całym świecie, koniecznie odwiedź Wrocław. Tamtejsze muzeum ma w swoich zbiorach największą kolekcję dzieł Magdaleny Abakanowicz (blisko 400 obiektów!).

Na wystawie prezentowane są oczywiście abakany (czyli monumentalne kompozycje z tkanin artystycznych) i wielkie zespoły figuralnych rzeźb, takich jak cykle „Tłum”, „Plecy” czy „Postacie siedzące”. Poza tym muzeum przygotowało też rzeźby, grafiki oraz materiały dokumentalne obrazujące historię międzynarodowej kariery artystki.

#9 Nowości w MNW

Gdzie? Muzeum Narodowe w Warszawie

Kiedy? kwiecień 2022

Pod koniec grudnia Muzeum Narodowe w Warszawie powiększyło swoje zbiory i zakupiło aż 14 prac Marca Chagalla – jednego z głównych przedstawicieli kubizmu i internacjonalizmu w malarstwie europejskim XX wieku. Obrazy pochodzą z ostatniego etapu twórczości tego artysty żydowskiego pochodzenia. Oprócz typowych dla niego motywów latających zwierząt, kwiatów i zakochanych, znajdziemy też dzieła o tematyce biblijnej. Oficjalna wystawa wszystkich zakupionych grafik odbędzie się na wiosnę 2022 r.

To nie koniec niespodzianek w MNW – po kilkumiesięcznej przerwie otwarto ponownie galerię XIX wieku, a w niej m.in. uzupełniona kolekcja rzeźb, nowa aranżacja przestrzeni, (jak choćby osobna sala z pastelami Stanisława Wyspiańskiego czy zmiany kolorystyki poszczególnych pomieszczeń) oraz dodatkowe opisy dzieł sztuki. Warto odwiedzić muzeum i samemu przekonać się o efektach nowych zmian!

#10 muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie

Na deser wspomnę jeszcze o niedawno otwartym Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Mieści się w niezwykle klimatycznej przestrzeni zmodernizowanego starego spichlerza. Nie znajdziesz tu najsłynniejszych dzieł twórcy, które są rozsiane po placówkach w całym kraju. Poznasz jednak Wyspiańskiego od innej strony – jako autora scenografii do własnych dramatów, twórcę karykatur politycznych i niesamowitego projektu “Wawelu-polskiego Akropolu”, a także bibliofila i projektanta przepięknych witraży.

To już wszystkie propozycje ode mnie. Zapisuj w kalendarzu ulubione i ruszaj na spotkanie ze Sztuką! ♥