Sprawdź, czy zdasz! Próbna matura z historii sztuki 2022 – arkusz CKE + odpowiedzi nauczyciela

Elo, Botticello! Dzisiaj przed nami nowa, świeżutka próbna matura z historii sztuki! CKE opublikowało tzw. arkusz pokazowy, przygotowujący powoli do nowej formuły, która pojawi się od 2023 roku. 

Arkusz modelowy z historii sztuki – jakie płyną z niego wnioski?

• w samym teście nie ma wielu zmian, natomiast wypracowanie jest trochę inaczej punktowane

• pojawia się bardzo dużo analizy dzieła sztuki (!)
• to typowy arkusz pokazowy – pytania pojawiają się chronologicznie, co na zwykłej maturze raczej się nie zdarza
• pojawił się materiał ze wszystkich epok, w tym również z prehistorii i starożytności
• w tym roku, zgodnie z wytycznymi, nie ma pytań o muzea

Jakie umiejętności i zagadnienia są niezbędne do rozwiązania tego arkusza?

• terminologia

• funkcje dzieł sztuki

• rozpoznawanie i datowanie dzieł z kanonu

• chronologia

• analiza, analiza i… jeszcze raz analiza!!!

• techniki artystyczne

• atrybucja

• konteksty epok

Próbna matura CKE z historii sztuki – pytania + odpowiedzi

zadanie 1.

zadanie 1.1.

termin: kromlech

kraj: Wielka Brytania/Anglia

1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi

zadanie 1.2.

obiekty kultowe/świątynia i miejsce pochówku przodków/funkcja astronomiczna – rodzaj obserwatorium/funkcja sakralna

wystarczy 1 poprawna funkcja – 1 punkt

zadanie 2.

Starożytny Egipt/kultura starożytnego Egiptu/egipska

1 punkt do zdobycia za poprawną odpowiedź

zadanie 3.

cecha zaczerpnięta z architektury starożytnej Grecji: portyk kolumnowy, kolumny korynckie, trójkątny przyczółek

cechy zaczerpnięte z architektury starożytnego Rzymu: zwieńczenie budowli kopułą, wykorzystanie w dekoracji łuku, zastosowano arkady/arkady z archiwoltami, cylindryczna, zamknięta forma korpusu

2 punkty do zdobycia za poprawne podanie 1 cechy architektury starożytnej Grecji i 2 starożytnego Rzymu; 1 punkt za 1 cechę grecką ALBO 2 rzymskie (to dość duża zmiana w punktowaniu – trzeba na to uważać!)

zadanie 4.

zadanie 4.1.

autor: bracia Limbourg

wiek: XV

1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi

zadanie 4.2.

iluminacje/miniatury

1 punkt za poprawną odpowiedź

zadanie 4.3.

kierunek: gotyk/gotyk międzynarodowy/styl piękny/styl miękki/styl międzynarodowy

cechy: wydłużenie proporcji postaci, idealizacja postaci, dekoracyjność/drobiazgowość dekoracji, szczegółowość w oddaniu detali/strojów, kaligraficzne linie, barwy czyste/świetliste, barwy chromatyczne, miękki modelunek światłocieniowy, miękki kontur plam barwnych, kontrastowe zestawienie barw

moja uwaga: ja osobiście nie punktowałabym takich cech jak czyste, chromatyczne barwy czy miękki modelunek światłocieniowy – są to cechy zbyt ogólne, pasujące nie tylko do gotyku międzynarodowego…

3 punkty za poprawne nazwanie stylu + podanie 3 cech; 2 punkty za styl + 2 cechy; 1 punkt za styl + 1 cechę (jeśli nie potrafisz stylistycznie określić cech, które widzisz i analizujesz – nie dostajesz punktu!)

zadanie 5.

zadanie 5.1.

Twórczość Giotta jest przełomowa. Artysta ten rozwinął i udoskonalił wiele rozwiązań, takich jak:

• wprowadzenie głębi poprzez modelunek światłocieniowy

• stosowanie perspektywy intuicyjnej, stwarzanie wrażenia głębi

• rezygnacja ze złotego tła, we freskach Giotta pojawiają się elementy pejzażu

• ukazywanie emocji przedstawionych postaci

• odejście od frontalizmu/malowanie postaci z różnych stron

3 punkty za podanie 3 cech; 2 za 2 cechy; 1 za 1 cechę

zadanie 5.2.

odp. B – kaplicy Scrovegnich w Padwie

1 punkt za poprawną odpowiedź

zadanie 6.

zadanie 6.1.

temat: Ostatnia Wieczerza

źródło literackie: Biblia/Pismo Święte/Nowy Testament

1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi

zadanie 6.2.

nazwa techniki: fresk/al fresco

wyjaśnienie: Technika malarska polegająca na nakładaniu farby bezpośrednio na mokry tynk.

2 punkty – nazwa techniki i jej wyjaśnienie są osobno punktowane

zadanie 6.3.

• wykorzystanie perspektywy linearnej/geometrycznej z jednym punktem zbiegu

• modelunek światłocieniowy/światłocień dzięki któremu postacie stają się plastyczne/światłocień widoczny przede wszystkim w sposobie przedstawienia Chrystusa i apostołów

1 punkt za podanie 2 prawidłowych cech

zadanie 7. (Achtung! Uwaga! znów pojawiają się techniki artystyczne!)

A enkaustyka

B en grisaille

C repusowanie

2 punkty za 3 poprawne odpowiedzi; 1 punkt za 2

zadanie 8. (Uwaga, atrybucja – maturalny klasyk!)

A Diana/Artemida

B Bachus/Dionizos

C Wenus/Afrodyta

2 punkty za podanie 3 imion postaci, 1 za 2 imiona

zadanie 9.

zadanie 9.1.

A romanizm/romański

B klasycyzm

C barok

D renesans

2 punkty za 4 poprawne odpowiedzi; 1 za 3 odpowiedzi

zadanie 9.2.

• B

• D

1. A

1 punkt za poprawne uzupełnienie całej tabeli

zadanie 10. (było już sto razy, banał!)

funkcja sepulkralna/dekoracja trumienna/portrety trumienne

1 punkt za poprawną odpowiedź

zadanie 11. (coś nowego – do tej pory na maturze nie było chronologii w takim wydaniu!)

odp.: 3 – 2 – 1 – 4

1 punkt za poprawne uzupełnienie całej tabeli

zadanie 12. (BARDZO WAŻNE! duża analiza porównawcza, skupiająca się tym razem na kompozycji i ekspresji)

zadanie 12.1. 

Kompozycja obrazu A jest horyzontalna i dynamiczna. Obraz skomponowany został w oparciu o linie ukośne i łuki (kompozycja diagonalna). Kompozycja asymetryczna. Linia horyzontu jest podwyższona. W obrazie A kompozycja jest wielopostaciowa i wieloplanowa, brak wyraźnej dominanty kompozycyjnej. Jest to kompozycja luźna.

Kompozycja obrazu B jest wertykalna i statyczna. Oś pionową obrazu wyznacza pień drzewa, który dzieli przestrzeń obrazu na dwie części./Kompozycja osiowa/Mocne, jednolite plany pozwalają wyodrębnić horyzontalne strefy kompozycji, które równoważy akcent wertykalny – pień drzewa.

moja rada: najłatwiej jest przeanalizować najpierw cechy pierwszego obrazu, a potem, analizując obraz B, odnieść się do tych samych elementów, zwracając uwagę, czy są one podobne, czy kontrastujące.

2 punkty za podanie 3 cech obu obrazów; 1 punkt za 3 cechy kompozycji w obrazie A LUB 3 w obrazie B (zmiana punktowania!)

zadanie 12.2.

Obraz Paula Gauguina malowany jest płaską plamą barwną/syntetycznie, natomiast obraz Vincenta van Gogha malowany jest krótkimi pociągnięciami pędzla prowadzonymi wielokierunkowo. Obraz Paula Gauguina jest cieplejszy w kolorycie od obrazu Vincenta van Gogha, w którym występują zimne błękity stanowiące silny kontrast z barwami ciepłymi. Obraz Paula Gauguina epatuje spokojem i harmonią, właściwą wypoczynkowi na łonie natury a obraz Vincenta van Gogha ukazuje za pomocą odpowiednich środków (nerwowych ruchów pędzla) atmosferę gorączkowego pośpiechu podczas pracy. Obraz Vincenta van Gogha operuje silną ekspresją opartą na deformacji i intensywnych, czystych barwach, zaś obraz Paula Gauguina posiada wybitne właściwości dekoracyjne, oparte na płaskich, syntetycznych, barwnych sylwetach i silnym, zamykającym formy konturze (kluazonizm).

2 punkty za porównanie 2 środków artystycznego wyrazu obu obrazów; 1 punkt za porównanie 1 środka

zadanie 13.

zadanie 13.1.

autor: Auguste Rodin

tytuł: „Ręka Boga”

1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi

zadanie 13.2.

Późne dzieła rzeźbiarskie Michała Anioła wydają się jakby niedokończone, zawierają elementy wykonane techniką non finito. Widać to zwłaszcza w rzeźbach przygotowanych do nagrobka papieża Juliusza II, w Piecie Rondanini czy Piecie Florenkiej. Nawet w rzeźbach ukończonych, przedstawiających Jeńców mamy wrażenie, że wyłaniają się one bezpośrednio z bloku marmuru, z którego są wykonane. Podobny zabieg zastosował Auguste Rodin w przedstawionej na reprodukcji rzeźbie. Zostawił duży fragment kamienia, który jest niedokończony. Z chropowatego bloku kamienia wyłania się gładka forma rzeźby.

ALBO

Zarówno Michał Anioł jak i Rodin wykorzystywali w swoich rzeźbach zróżnicowane fakturowo powierzchnie: fragmenty gładkie, wypolerowane skontrastowane są z elementami chropowatymi, nierównymi. Artyści uzyskali w ten sposób kontrast faktury, ale również kontrast światła, które inaczej układa się na różnych fakturach.

ALBO

Michał Anioł był mistrzem w ukazywaniu skomplikowanych póz i kompozycji co także możemy zauważyć w rzeźbach autorstwa Rodina. Postacie są skręcone, zwinięte, ukazane w nienaturalnej pozycji.

aby zdobyć 1 punkt konieczne jest porównanie cech formalnych OBU artystów

zadanie 14.

• Pronaszko/Zbigniew Pronaszko

• Kobro/Katarzyna Kobro

• Hasior/Władysław Hasior

• Abakanowicz/Magdalena Abakanowicz

3 punkt za podanie 4 nazwisk; 2 punkty za 3; 1 za 2

zadanie 15.

zadanie 15.1.

rozstrzygnięcie: Tak, dom Schröder-Rietveld został zaprojektowany według zasad opisanych w źródle nr 2.
uzasadnienie: W projekcie, zarówno na zewnątrz jak i we wnętrzu budowli, wykorzystano kolory podstawowe zestawione z barwami neutralnymi. − Dom Schröder-Rietveld spełnia wymogi punktu drugiego przytoczonego tekstu źródłowego co widać, np. na elewacji budynku – płaskie białe lub szare przestrzenie zestawione zostały z mniejszymi elementami w kolorze czerwonym i żółtym. / Elewację budynku stanowią przecinające się białe i szare płaszczyzny, które ożywiają detale architektoniczne w kolorach białym, czerwonym i niebieskim. − Projekt domu bazuje na geometrycznych formach, zestawionych ze sobą w sposób asymetryczny. / Kompozycja budynku oparta została na formach geometrycznych przecinających się pod kątem prostym. − Poziomie płaszczyzny i pionowe elementy przenikają się wzajemnie tworząc wrażenie głębi i wielowymiarowości. − Zarówno fasada jak i wnętrze budowli nie jest symetryczne.

2 punkty za poprawne rozstrzygnięcie wraz z uzasadnieniem odnoszącym się do 3 cech formy budowli; 1 punkt za poprawne rozstrzygnięcie wraz z uzasadnieniem odnoszącym się do 2 cech formy budowli

zadanie 15.2.

nazwa grupy: De Stijl

kierunek: neoplastycyzm

1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi

zadanie 15.3.

1. Piet Mondrain
2. Theo van Doesburg

1 punkt za 2 poprawne odpowiedzi

zadanie 16. WYPRACOWANIE!

Do zdobycia mamy jak zawsze maksymalnie 20 punktów. 

Oceniając pracę, egzaminatorzy będą przydzielali punkty w pięciu kryteriach głównych, tj.:

• Spełnienie formalnych warunków polecenia (od 0 do 1 pkt) – NOWOŚĆ: egzaminator sprawdza czy praca jest na temat i czy przynajmniej 1 dzieło jest dobrze i merytorycznie opisane! Jeśli nie spełnia tych warunków, praca jest zerowana!)

• Treść (od 0 do 12 pkt) 

• Terminologia (od 0 do 2 pkt)

• Kompozycja i struktura wypowiedzi (od 0 do 3 pkt)

• Język wypowiedzi (od 0 do 2 pkt)

Ja ze swojej strony bardzo mocno polecam Ci napisać sobie przykładowe konspekty do obu tematów. Pisania wypracowania oraz analizy dzieła uczymy się przez praktykę!!!

Próbna matura z historii sztuki – nie taki diabeł straszny!

Podsumowując, modelowy arkusz matury z historii sztuki 2022 przedstawiony przez CKE jest łatwy, widoczne są też pewne zmiany w ocenianiu, głównie wypracowania. Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie na którymś z wymienionych tu obszarów, wiesz gdzie szukać pomocy – korzystaj z mojego bloga, kanału na Youtubie, wbijaj do grupy na FB. Po więcej materiałów zajrzyj do mojego sklepu: znajdziesz tam prezentacje do matury z historii sztuki, fiszki artystyczne z kanonem dzieł, fiszki z atrybucją, fiszki architektoniczne, webinary z analizy dzieła sztuki, webinar z wypracowania i wiele innych. Pod koniec marca 2022 odbędzie się też WARSZTAT Z WYPRACOWANIA, stay tuned!

Do matury jeszcze ponad 70 dni – będzie dobrze ♥

Trzymam za Ciebie kciuki!